برهمکنش تنش شوری و نیتروژن بر رشد و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت ارزن پادزهری (panicum antidotale retz.)

Authors

سید عبدالرضا کاظمینی

دانشیار بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز. مژگان علی نیا

دانشجوی ارشد بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز. احسان شاکری

دانشجوی دکتری بخش زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز.

abstract

مقدمه                       تنش شوری یکی از مهم­ترین تنش­های غیر زنده در مناطق خشک و نیمه خشک جهان محسوب می­شود (pandolfi et al., 2012). گزارش شده است تنش شوری با کاهش وزن خشک و غلظت پتاسیم موجود در بافت­ های گیاهی می­تواند رشد و عملکرد محصولات زراعی مختلف را کاهش دهد (pandolfi et al., 2012). به طور کلی تنش شوری باعث تغییرات عمده­ ای در متابولیسم گیاه همانند سمیت یونی، تنش اسمزی و تولید گونه­ های فعال اکسیژن نظیر پراکسید هیدروژن، رادیکال­های سوپراکسید و رادیکال­های هیدروکسیل اشاره نمود. در مواجهه با تنش شوری آنتی ­اکسیدانت­ هایی به عنوان رفتگر یا عامل محدود کننده تولید گونه­ های فعال اکسیژن عمل می­کنند ) (apel et al., 2004. ارزن پادزهری از گراس­ های با تولید و ارزش تغذیه­ای بالایی است و به طور میانگین می­تواند سالیانه 180-150 تن علوفه در هکتار با میانگین پروتئین 18-15 درصد تولید کند (sarwar et al., 2006). برخی مطالعات نشان داده­اند کاهش فتوسنتز در مواجهه با تنش شوری از اثرات اصلی تنش شوری محسوب شده که نتیجه آن کاهش ماده خشک تولیدی گیاه خواهد بود (netondo et al., 2004). گراتان و همکاران (grattan et al., 1999) بیان نمودند کاربرد نیتروژن در شرایط تنش رشد و عملکرد محصولات مختلف را بهبود بخشید. برخی محققین نیز نشان دادند کاربرد کود نیتروژن توانست اثر منفی تنش شوری در گیاهانی نظیر ذرت (alipour et al., 2011) و سورگوم (esmaili et al., 2008) را کاهش دهد. در بسیاری از این پژوهش­ها نشان داده شد کاربرد مناسب کود نیتروژن در شرایط تنش شوری علاوه بر بهبود رشد گیاه توانست تحمل به تنش شوری را نیز افزایش دهد. به عبارت دیگر، تنش شوری در سطوح پایین کاربرد کود نیتروژن اثرات منفی بارزتری بر کاهش وزن تر و خشک بوته در مقایسه با سطوح بالای آن داشت (grattan et al., 1999). این مطالعه با هدف تعیین مقدار مناسب کود نیتروژن مصرفی در خاک­های شور انجام شد. همچنین در این پژوهش برهمکنش تنش شوری و کود نیتروژن بر رشد و فعالیت آنزیم­های آنتی­اکسیدانتی ارزن پادزهری بررسی شد. مواد و روش ها                          این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در 4 تکرار در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز در تابستان سال 1393 اجرا شد. فاکتورهای آزمایشی شامل شوری آب آبیاری (شاهد آب شهر (4.0)، 9 و 18 دسی­زیمنس بر متر) و مقادیر (صفر، 10، 20 و 30 میلی­گرم در کیلوگرم خاک) نیتروژن بود. ویژگی­های ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن تر ریشه و اندام هوایی و وزن خشک ریشه و اندام هوایی در مرحله ظهور گل آذین و همچنین میزان فعالیت آنزیم­های کاتالاز، پراکسیداز و سوپراکسیددیسموتاز، غلظت پرولین و نسبت سدیم به پتاسیم در برگ و ریشه اندازه گیری شدند. تجزیه و تحلیل داده­ها توسط نرم­افزار آماری sas9.1 و مقایسه میانگین­ها نیز به روش حداقل تفاوت معنی­ دار (lsd) در سطح احتمال 5% انجام گرفت. یافته ها                    نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر نیتروژن، شوری و اثر متقابل دو عامل بر کلیه ویژگی­های رشدی (به استثنای وزن تر و خشک برگ و تعداد برگ) معنی­دار بود. تنش شوری باعث کاهش معنی­دار وزن تر ساقه، وزن تر برگ، وزن تر ریشه، ارتفاع بوته، سطح برگ و نسبت وزن خشک ریشه به وزن خشک ساقه شد. با افزایش نیتروژن و اعمال تنش شوری در مقایسه با تیمار شاهد، فعالیت آنزیم­های پراکسیداز، سوپراکسیددیسموتاز، کاتالاز و پرولین در تیمار 30 میلی­گرم نیتروژن و شوری 18 دسی­زیمنس بر متر به ترتیب به میزان 78.13، 17.6، 44.7 و 26 برابر افزایش یافت. با کاربرد کود نیتروژن نسبت سدیم به پتاسیم ریشه و ساقه به طور معنی­دای کاهش یافت. به طور کلی کاربرد 20 میلی­گرم کود نیتروژن توانست اثرات منفی تنش شوری را کاهش دهد ولی کاربرد 30 میلی­ گرم نیتروژن باعث کاهش معنی­ دار کلیه صفات مورد بررسی تحت تنش شوری شد. همچنین نتایج نشان داد تنش شوری باعث کاهش غلظت پتاسیم و افزایش غلظت سدیم در بافت­های گیاهی شد که نتیجه آن کاهش وزن تر برگ، ریشه و ساقه و همچنین ارتفاع بوته، سطح برگ و نسبت وزن خشک ریشه به ساقه بود. نتیجه­ گیری          به طور کلی، نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد در سطوح بالای تنش شوری، کاربرد کود نیتروژن به میزان بیشتر از 20 میلی­گرم بر کیلوگرم خاک باعث تشدید اثرات منفی تنش شوری و ایجاد تنش اسمزی شد که نتیجه آن می­تواند کاهش جذب عناصر غذایی و آب و رشد گیاه باشد. به عبارت دیگر، در سطوح شوری پایین، کمبود مواد مغذی مورد نیاز گیاه می­تواند مهم­ترین عامل محدود کننده رشد گیاه باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

برهمکنش تنش شوری و نیتروژن بر رشد و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانت ارزن پادزهری (Panicum antidotale Retz.)

مقدمه                       تنش شوری یکی از مهم­ترین تنش­های غیر زنده در مناطق خشک و نیمه خشک جهان محسوب می­شود (Pandolfi et al., 2012). گزارش شده است تنش شوری با کاهش وزن خشک و غلظت پتاسیم موجود در بافت­ های گیاهی می­تواند رشد و عملکرد محصولات زراعی مختلف را کاهش دهد (Pandolfi et al., 2012). به طور کلی تنش شوری باعث تغییرات عمده­ ای در متابولیسم گیاه همانند سمیت یونی، تنش اسمزی و تولید گونه­ ...

full text

تأثیر سطوح آبیاری، نیتروژن و پتاسیم بر صفات عملکردی ارزن پادزهری (Panicum antidotale Retz.)

به منظوربررسی اثرات تنش خشکی و عناصر نیتروژن و پتاسیم بر صفات عملکردی گیاه ارزن پادزهری (Panicum antidotale Retz.)آزمایشیطی سال زراعی 1393-1394 بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری بر اساس تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر در سه سطح (70، 140 و 210 میلی‌متر)، نیتروژن بر اساس آزمون خاک در سه ...

full text

تأثیر سطوح آبیاری، نیتروژن و پتاسیم بر صفات عملکردی ارزن پادزهری (Panicum antidotale Retz.)

به منظوربررسی اثرات تنش خشکی و عناصر نیتروژن و پتاسیم بر صفات عملکردی گیاه ارزن پادزهری (Panicum antidotale Retz.)آزمایشیطی سال زراعی 1393-1394 بصورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی بیرجند انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری بر اساس تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر در سه سطح (70، 140 و 210 میلی‌متر)، نیتروژن بر اساس آزمون خاک در سه ...

full text

تأثیر شوری کلرید سدیم بر الگو و سرعت توسعه ریشه گیاه ارزن پادزهری (Panicum antidotale Retz.)

Abstract Identification of growth and development pattern of plant organs, especially the roots, is important to optimal management of halophytes production. In this study, blue panic grass (Panicum antidotale Retz.) was planted in a sandy loam soil in plastic tubes and 4-leaf seedlings were exposed to different levels of irrigation water salinities including 0, 10, 20, and 30 dS/m. These sali...

full text

تأثیر شوری کلرید سدیم بر الگو و سرعت توسعه ریشه گیاه ارزن پادزهری (panicum antidotale retz.)

چکیده آگاهی از نحوه رشد و توسعه اندام های مختلف گیاه، به ویژه ریشه، در مدیریت بهینه تولید گیاهان شورزیست از اهمیت زیادی برخوردار است. در این پژوهش، گیاه ارزن پادزهری (panicum antidotale retz.) در یک خاک لوم شنی درون کیسه های پلاستیکی کاشته شده و در مرحله 4برگی در معرض سطوح مختلف شوری آب آبیاری شامل صفر، 10، 20 و 30 دسی زیمنس بر متر که به ترتیب با افزودن صفر، 5، 11 و 20 گرم نمک کلرید سدیم در هر ...

full text

گزارش علمی کوتاه: اثر تنش شوری بر شاخص‌های جوانه‌زنی و رشد گیاهچه ارزن پادزهری (Panicum antidotale L.)

شوری ناشی ازکلریدسدیمتعادلیونیووضعیتموادغذاییرادرگیاهتغییرمی‌دهد. لذا به منظور بررسی تاثیر سطوح مختلف شوری در مراحل جوانه‌زنی و گیاهچه‌ای آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط گلخانه‌ای انجام شد. اعمال شوری در مرحله جوانه‌زنی شامل پنج سطح 0، 2/5، 5، 7/5 و 10 دسی‌زیمنس بر متر با چهار تکرار انجام شد. شاخص‌های جوانه‌زنی با افزایش شوری کاهش یافت به طوری که در 2/5 دسی زیمنس‌بر متر افت شدید مشاهد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تنش های محیطی در علوم زراعی

جلد ۹، شماره ۳، صفحات ۲۷۹-۲۸۹

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023